blog
Een wandeling naar de toekomst van de Belgische gezondheidszorg
blog
Gepubliceerd op vrijdag 6 oktober 2023
6m
In België, net als in veel moderne gezondheidszorgsystemen wereldwijd, is het verzamelen van gegevens over de gezondheid en behandeling van patiënten een onmisbare hoeksteen geworden in de zoektocht naar hoogkwalitatieve, gepersonaliseerde zorg. Dit streven naar data-gestuurde gezondheidszorg betekent een diepgaande verschuiving in de manier waarop medische professionals patiëntenzorg benaderen. Het luidt een nieuw tijdperk in van verbeterde communicatie, betrokkenheid van de patiënt en behandeling op maat.
We bespraken tijdens een rondetafelgesprek met een aantal belangrijke spelers uit het ecosysteem deze verschuiving met zijn uitdagingen en kansen uitvoerig. Het resultaat was een boeiend gesprek, vol verrassende visies en prikkelende lessen, waarvan we in dit artikel graag vier onmisbare inzichten meegeven.
Het verzamelen van gegevens over de gezondheid en behandeling van patiënten biedt een schat aan mogelijkheden om zorg op maat te leveren. Door uitgebreide gegevensverzameling en -analyse krijgen zorgverleners een beter inzicht in de unieke medische geschiedenis, behoeften en voorkeuren van elke patiënt. Dit inzicht stelt hen in staat om behandelplannen op te stellen die precies zijn afgestemd op het individu, waardoor de kans op succesvolle resultaten en patiënttevredenheid wordt geoptimaliseerd.
Ook effectieve communicatie tussen zorgorganisaties en zorgverleners is een essentieel onderdeel van efficiënte, patiëntgerichte zorg. De verzamelde gegevens kunnen veilig worden gedeeld tussen relevante belanghebbenden, wat de samenwerking en coördinatie van zorg bevordert. Deze naadloze uitwisseling van informatie zorgt ervoor dat zorgverleners goed geïnformeerd zijn, zodat ze snel weloverwogen beslissingen kunnen nemen. Het vermindert ook de kans op overbodige tests en procedures, wat uiteindelijk leidt tot kostenbesparingen voor zowel patiënten als het gezondheidszorgsysteem.
Een van de belangrijkste kwesties die tijdens de discussie naar voren kwam, was de behoefte aan overheidsinterventie bij het standaardiseren en structureren van gegevens uit de gezondheidszorg. De consensus was dat gegevens FAIR (Findable, Accessible, Interoperable, and Reusable) moeten zijn om naadloze uitwisseling tussen zorgorganisaties mogelijk te maken, van de eerste tot de derde lijn. Het uitgestippelde eHealth-actieplan zou hier de juiste katalysator voor moeten zijn, willen we data ten volle en ten goede kunnen gebruiken.
Om het delen van gegevens aan te moedigen, is het essentieel om volgende vraag te beantwoorden: Wat motiveert zorgverleners en patiënten dan om deel te nemen aan dit proces?
De aanwezigen stelden verschillende faciliterende factoren voor:
Alleen als de meerwaarde duidelijk is, wordt een nieuwe kijk op gezondheidszorg een win-winsituatie.
Het potentieel van gegevens-gestuurde gezondheidszorg kan echter alleen volledig worden gerealiseerd als de verantwoordelijkheden duidelijk zijn gedefinieerd en de systemen actief worden omarmd door professionals in de gezondheidszorg. Artsen bijvoorbeeld spelen een centrale rol in dit ecosysteem en hun actieve deelname aan het verzamelen, raadplegen en voltooien van gegevens is cruciaal. Gebruiksvriendelijke systemen en interfaces moeten worden ontworpen om hun betrokkenheid aan te moedigen en te vergemakkelijken.
Verder is het essentieel om te erkennen dat patiënten zelf een waardevolle bijdrage kunnen leveren aan het gegevensverzamelingsproces. Patiënten hebben een uniek perspectief op hun gezondheid en hun inbreng kan essentiële context en informatie leveren die klinische gegevens aanvullen. Door patiënten te empoweren om actief deel te nemen aan hun zorg door relevante gezondheidsgegevens te delen en beoordelingen in te vullen, worden ze partners in hun eigen welzijn.
De deelnemers bespraken ook de toekomst van gezondheidszorgorganisaties en legden de nadruk op een paradigmaverschuiving in de richting van voorkomen in plaats van genezen. Deze verschuiving omvat het versterken van patiënten en het verbeteren van het delen van gegevens om betere gezondheidsresultaten te bevorderen. Een intrigerende suggestie was om gezondheidszorgorganisaties te belonen op basis van de kwaliteit van de gegevens die ze delen, om uitmuntendheid in patiëntenzorg te stimuleren. Om deze paradigmaverschuiving te ondersteunen zijn nieuwe financieringsmodellen nodig die aansluiten bij een preventieve benadering van gezondheidszorg. Deze modellen moeten zich richten op het behouden van welzijn in plaats van het behandelen van ziekte.
Een andere manier om de efficiëntie te verhogen, is door te evolueren naar kortere ziekenhuisverblijven door middel van teleconsulting en monitoring op afstand. Patiënten nemen hier een actieve rol op, waarbij ze hun eigen parameters opnemen met behulp van draagbare technologie. En die vervolgens doorsturen naar hun specialist, die vanop afstand een correcte inschatting kan maken. Digitale technologieën zijn dus essentieel bij het verkorten van ziekenhuisverblijven en het ondersteunen van patiënten thuis. Deze aanpak komt niet alleen ten goede aan patiënten, maar verlicht ook de druk op thuisverzorgers of mantelzorgers door de extra digitale ondersteuning. We kunnen hier ook denken aan digitale ondersteuning van zorgteams met inspraak van de patiënt, waarbij 0e, 1e en indirect 2e lijn sneller en accurater op de hoogte zijn over de gezondheid, maar ook sociale situatie van de “patiënt”.
Echter hebben al deze nieuwe vormen van zorgen, al dan niet digitaal ondersteund ook financiële implicaties die ook zullen moeten herbekeken worden.
Bij het bespreken van het potentieel van digitale technologie benadrukten de deelnemers dat schaalbaarheid een belangrijke succesfactor is. Sommige digitale initiatieven moeten op regionaal of nationaal niveau worden benaderd, niet organisatie per organisatie. Dit maakt een effectievere implementatie en het delen van gegevens mogelijk. Bovenal kan zo de balans tussen opbrengst en investering of tussen rendement en duurzaamheid het best bewaakt worden.
Hoewel digitalisering een belangrijke rol speelt in de toekomst van de gezondheidszorg, is het net zo belangrijk om te erkennen dat menselijke interactie onvervangbaar blijft. Zorgverleners zullen zich moeten aanpassen aan nieuwe rollen maar het interpreteren van symptomen, actief luisteren en het bieden van begeleiding en ondersteuning blijven de kern van hun job. Ook dat is een onderdeel van duurzame zorg.
Concluderend staat de gezondheidszorg aan de vooravond van belangrijke veranderingen, gedreven door digitalisering en een verschuiving naar preventieve zorg. Het aanpakken van de uitdagingen en het benutten van de kansen die tijdens dit rondetafelgesprek zijn besproken, zijn essentieel voor het vormgeven van een gezondheidszorgsysteem dat prioriteit geeft aan het welzijn van de patiënt en dat de duurzaamheid van zorgorganisaties in de toekomst garandeert. Bij het navigeren door deze transformatie zijn samenwerking tussen belanghebbenden en een vooruitdenkende aanpak van het grootste belang.
Wil je hierover van gedachten wisselen met onze experten die gespecialiseerd zijn in de gezondheidssector? Laat het ons weten!
Veerle.Claessens@inetum-realdolmen.world / Sébastienne.demoulin@inetum-realdolmen.world